ÇİN’DEN KAYNAKLANAN YENİ KORONAVİRUS İNFEKSİYONUYLA İLGİLİ BİLGİ NOTU

Koronaviruslar hangileridir?

Koronaviruslar, ülkemizde de sık görülen solunum yolu virusları arasındadır. Soğuk algınlığı ya da nezle etkeni olarak bilinen dört koronavirus vardır. İnsanlarda hastalık yapabilen bu dört koronavirus, HCoV-229E, HCoV-OC43, HCoV-NL63 ve HKU1- CoV olarak gösterilmektedir. Bunların dışında kalan iki koronavirus ise ülkemizde görülmeyen ve kısaca SARS ve MERS olarak gösterilen daha ağır iki ayrı solunum yolu hastalığının etkenidir.

Yeni koronavirus infeksiyonu ilk olarak ne zaman dikkati çekmiştir?

Çin'in Hubei eyaletinin Wuhan şehrindeki bir canlı hayvan ve ürünlerinin satıldığı pazarla ilişkili olduğu düşünülen, etyolojisi belirsiz pnömoni (zatürre) olgularının 31 Aralık 2019’da art arda bildirilmesi üzerine yapılan çalışmalar sonucunda, daha önce insanlarda saptanmamış bir koronavirus daha (2019-nCoV) 7 Ocak 2020’de tanımlanmıştır.

Yeni koronavirus infeksiyonu öldürücü müdür?

Yeni koronavirusun ölüm hızı kendisinden öncekilere göre daha düşük (<%3) gibi gözükmektedir. 28 Ocak 2020 itibariyle toplam 4587 kişinin bu yeni koronavirusa bağlı olarak hastalandığı; bunlardan 106’sının zatürreden öldüğü doğrulanmıştır. Ölümlerin hepsi Çin’de olmuştur.

Bugüne kadar yeni koronavirus infeksiyonu Çin’den başka nerelerde görülmüştür?

Hastalığın görüldüğü ülkeler ve saptanan hasta sayıları, Çin (4528), Tayland (14), Tayvan (7), Singapur (5), ABD (5), Avustralya (5), Japonya (4), Güney Kore (4), Malezya (4), Fransa (3), Vietnam (2), Kanada (2), Nepal (1), Sri Lanka (1), Kamboçya (1) ve Almanya (1) olarak bildirilmiştir. Çin dışındaki ülkelerde saptanan hastaların (Vietnam’daki bir hasta hariç) hepsinin Çin’den geldikleri öğrenilmiştir.

Yeni koronavirus infeksiyonu insandan insana bulaşıyor mu?

Bugüne kadar hastalanan 4587 kişi arasında bulunan 16 sağlık çalışanının hastalarla direkt temas sonucunda hastalandığı, ayrıca hastalığın Çin’in Wuhan şehrindeki hayvan pazarını ziyaret etmeyen kişilerde de geliştiği gösterilmiştir. Bu bulgular yeni koronavirusun diğer koroviruslar gibi insandan insana bulaşabildiğim göstermektedir. Yeni koronavirusun da diğer koronaviruslar gibi solunum salgılarıyla bulaştığı düşünülmektedir. Hasta kişilerden öksürük, hapşırık, gülme, konuşma sırasında çevreye saçılan virus içeren damlacıklar, sağlam kişilerin mukozalarına temas ederek bu kişilerin hastalanmasına neden olur. Hastalığın bu şekilde insandan insana bulaşması için yakın temas (2 metreden yakın) gereklidir. Günler içindeki yayılma hızına bakarak hastalananların sayısının daha da artacağı anlaşılmaktadır. Böyle damlacıklarla bulaşan solunum yolu hastalıklarının yayılması, yavaşlatılabilir. Ancak bir ülkeden diğerine geçmesini tümüyle önlemek neredeyse olanaksızdır. Salgının nasıl seyredeceğini belirleyen en önemli faktör virusun insandan insana ne kadar kolay bulaşabildiği ve gerekli önlemlerin ne kadar başarıyla alınacağıdır. Bugünkü bilgiler ışığında yeni koronavirusun et, süt, yumurta vb. ürünlerin yenmesiyle bulaşmadığı söylenebilir.

Yeni koronavirus infeksiyonundan nasıl korunulur? Nasıl kuşkulanılır?

Hastalıktan korunmak için bir aşı yoktur. Korunmak için şimdilik en etkili yöntem virusla (hasta kişilerle) temas etmekten kaçınmaktır. Ülkemizde son 14 gün içinde Çin’e bizzat seyahat etmiş olan veya seyahat etmiş biriyle yakın teması olan kişiler, ateş, öksürük ve nefes darlığı gibi belirtileri olursa, mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Yeni koronavirus infeksiyonunun ülkemizde yayılması söz konusu mudur?

Bugün için ülkemizde hastalığın yayılması söz konusu olmadığından, toplumda özel bir önlem alınmasına gerek olmamakla birlikte, içinde bulunduğumuz kış aylarında solunum yolu infeksiyonu yapan başka pek çok virusun (grip, nezle virusları vb.) insanlar arasında dolaşmakta olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle sadece yeni koronavirustan değil, diğer tüm solunum viruslarından korunmak için alınması gereken bazı önlemler vardır. Bunlar arasında, el temizliğine dikkat edilmesi, temiz olmayan ellerin göz, ağız ve burna götürülmemesi çok önemlidir. Hastaneye yatırılması gerekmeyen tüm hastalar evlerinde istirahat etmeli, zorunlu olmadıkça toplum içine çıkmamalıdır. Eğer solunum yolu infeksiyonu olan hastaların başka insanlarla temas etmeleri söz konusu olacaksa, cerrahi maske takarak çevrelerini korumalıdır.